ترکیب تقییدیترکیب تقییدی، یک اصطلاح منطقی بوده و به ترکیب وصفی یا اضافی فاقد نسبت حکمیه، اطلاق می‌گردد. ۱ - توضیح اصطلاحترکیب تقییدی یعنی یک لفظ قید لفظ دیگر باشد بدون تحقق نسبت حکمیه، هر چند نسبت دیگری از قبیل وصفیه یا اضافیه تحقق یافته باشد؛ بدین‌سان ترکیب تقییدی یا وصفی است؛ مانند: «گل زیبا» و یا اضافی است؛ مانند: «خانه حسن» ویا هم وصفی و هم اضافی است؛ مانند: «خانه زیبای علی». ترکیب تقییدی قابل صدق و کذب نیست، زیرا معنای تامی را افاده نمی‌کند. فرق میان ترکیب وصفی و ترکیب اضافی آن است که مضاف و مضافٌ‌الیه دو چیز‌ند، ولی صفت و موصوف یک ذات است؛ به همین سبب مضافٌ‌الیه را نمی‌توان به مضاف نسبت داد و مثلاً در «پدرِ زید» نمی‌توان گفت: «پدر زید است» اما موصوف را می‌توان به صفت اسناد داد و در «سیبِ سرخ» می‌توان گفت: «سیب سرخ است». [۱]
طوسی، نصیرالدین، اساس الاقتباس، ص۶۴.
[۴]
ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفا (منطق)، ج۳، جزء۱، ص۲۶۹.
[۵]
قطب‌الدین رازی، محمد بن محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رسالة الشمسیه، ص۹۳.
[۷]
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۵۷.
۲ - پانویس
۳ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ترکیب تقییدی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۱۰/۲۶. رده‌های این صفحه : اصطلاحات منطقی
|